Theo Nguyễn Lệ Hậu, thì: việc giữ gìn biên cương và mở mang bờ cõi luôn là ước vọng lớn lao của hầu hết các đấng quân vương, và trong suốt thời gian trị vì của mình các bậc đế vương đã không ngừng khai thác bằng hầu hết những khả năng và biện pháp vốn có. Ở đây, vấn đề hôn nhân nhằm mục đích chính trị đã đóng một vai trò không nhỏ trong việc mở mang bờ cõi, nhất là trong công cuộc Nam tiến. Trong đó các cành vàng lá ngọc đã đóng một vai trò nhất định, nước mắt má hồng đã tô thắm cho từng dãi đất biên cương.

Nhận xét riêng về vai trò của Ngọc Vạn, TS. Trần Thuận viết:

Cuộc hôn nhân này mặc dầu không được sử nhà Nguyễn ghi chép vì một lý do nào đó. Song, xét đến cùng thì đây là một cuộc hôn nhân mang màu sắc chính trị có tầm quan trọng đặc biệt đối với lịch sử dân tộc Việt Nam, nó đáp ứng nhu cầu cho cả hai phía. Chân Lạp cần có sự "bảo hộ" của chúa Nguyễn để tránh khỏi sự tấn công tiêu diệt của vương quốc Xiêm. Chúa Nguyễn cần có chỗ đứng ở phía Nam, đẩy mạnh sự khai phá của lưu dân Việt trên mảnh đất khô cằn và thấp trũng mà từ lâu người Chân Lạp vẫn bỏ hoang, đồng thời tạo nên sự ổn định mặt phía Nam để rảnh tay lo đương đầu với thế lực Trịnh ở phía Bắc...Ngọc Vạn, rõ ràng là một chiếc cầu nối trong quan hệ Việt–Miên ở thế kỷ 17...Trong lịch sử dân tộc Việt Nam, từng có những người phụ nữ làm nên đại cuộc như Hai Bà Trưng, Bà Triệu,...góp phần giành giữ nền độc lập cho Tổ quốc, và cũng từng có những người phụ nữ lặng lẽ hy sinh để cha anh làm nên nghiệp lớn như Huyền Trân, Ngọc Vạn, Ngọc Khoa...Chính họ là những con người làm nên lịch sử. Đáng kính thay!

Cảm phục Ngọc Vạn và Ngọc Khoa, thi sĩ Trần Tuấn Khải (1895-1983), đã có thơ rằng:

Hồng Lạc ta đâu hiếm nữ tàiNghìn xưa Trưng-Triệu đã từng oaiNoi gương Khoa-Vạn, hai công chúaMột sớm ra đi mở đất đai....Cũng vì hạnh phúc của muôn dânVì nước, vì nhà, xá quản thân.Lá ngọc cành vàng coi nhẹ bổng,Hiếu trung cho trọn đủ mười phân.Những tiếc riêng cho phận nữ hài,Đem thân giúp nước há nhường trai.Vắng trang lịch sử, nào ai biết?Người đã hy sinh vị giống nòi.Tới nay kể đã mấy tinh sươngMượn bút quan hoài để biểu dương:Bà Rịa, Phan Rang ngàn vạn dặm,Công người rạng rỡ chốn quê hương.(trích Cảm vịnh hai bà Ngọc Vạn, Ngọc Khoa)

Tân Việt Điểu cũng có thơ ca ngợi hai bà:Ngọc Vạn, Ngọc Khoa giữ một niềmVì ai, tô điểm nước non tiên?Chị lo giữ vẹn tình Miên-Việt,Em nhớ làm tròn nghĩa Việt-ChiêmBà rịa, Biên Hòa thêm vạn dặm,Phan Rang, Phan Rí mở hai miềnNon sông gấp mấy lần Ô, LýNam tiến, công người chẳng dám quên.(chép trong Biên Hòa sử lược toàn thư, quyển 2)